Jedną z najczęstszych przypadłości, z jaką mierzą się pacjenci jest właśnie zwyrodnienie stawów kolanowych zwane gonartrozą. Ponad 40% przypadków spowodowanych jest naturalnym starzeniem się organizmu i znacznie większym ryzykiem narażenia na różnego typu uszkodzenia. Jednak ze względu na obecny tryb życia coraz większa liczba młodych osób, nawet uprawiających sport zmaga się z gonartrozą.
Zwyrodnienie stawów kolanowych zazwyczaj występuje w obu kolanach. Ponadto częściej przytrafia się kobietom między 40, a 60 rokiem życia, niż mężczyznom.
Spis treści
Co to jest gonartroza?
Staw kolanowy otoczony jest specjalną powłoką chroniącą przed uszkodzeniami. W momencie, gdy powłoka zostanie uszkodzona może obejmować chrząstkę, torebkę stawową, a z czasem kolejne narządy. Gonartroza dotyczy suchości, częściowego lub całkowitego uszkodzenia chrząstki stawowej, co powoduje silny ból.
Co warto wspomnieć, to zwyrodnienie stawów kolanowych może być pierwotne oraz wtórne.
Pierwotne często wynika z uwarunkowań genetycznych lub innych wad wrodzonych. Wtórne, czyli spowodowane np. zaburzeniami hormonalnymi, niedoborem witamin lub urazami.
Zwyrodnienie kolana – objawy
Pierwszym objawem sygnalizującym, że coś niedobrego dzieje się w naszym organizmie jest ból. Jednak w przypadku gonartrozy pojawia się dopiero w zaawansowanym etapie, wcześniej uszkodzenie praktycznie nie daje o sobie znaku.
W momencie, gdy zwyrodnienie stawów kolanowych jest już w zaawansowanym etapie pacjenci najczęściej skarżą się na:
- ból,
- obrzęk,
- zaczerwienienie,
- uczucie trzeszczenia i tarcia.
Z czasem może pojawić się również ograniczenie w poruszaniu kończyną, np. podczas zginania i prostowania kolana. Niektórzy pacjenci skarżą się na uczucie sztywności kończyny, szczególnie rano. W momencie, gdy pacjent lekceważy dolegliwości z czasem może pojawić się wrażliwość na dotyk i wstrząsy.
Jeśli pacjent cierpi na gonartrozę, ból może nasilać się np:
- podczas chodzenia,
- długotrwałego stania w jednej pozycji,
- przenoszenia ciężarów,
- schodzenia ze schodów czy nawet wstawania z kanapy czy krzesła.
Nasilający się ból jest spowodowany tym, że podczas wykonywania tych ruchów staw jest szczególnie narażony na obciążenia.
Gonartroza – przyczyny rozwoju choroby
Gonartroza to schorzenie dotykające zazwyczaj kobiety między 40-60 rokiem życia. Natomiast ze względu na obecny tryb życia mogą to być również osoby młode narażone na czynniki, które znacznie zwiększają ryzyko zachorowania.
Przede wszystkim mogą to być różnego rodzaju urazy oraz choroby.
W kolanie znajdują się łąkotki oraz więzadła, czyli takie amortyzatory odpowiedzialne za stabilizację kolana. Gdy zostaną uszkodzone staw kolanowy jest znacznie bardziej narażony na uszkodzenia.
Pacjenci zakażeni wirusami i bakteriami oraz chorzy na boreliozę, choroby tarczycy są znacznie bardziej narażeni na pojawienie się zwyrodnienia stawów kolanowych.
Duży wpływ na rozwój gonartrozy ma zbyt duże obciążenie stawów. Przyczynia się do tego otyłość oraz np. ciężka i fizyczna praca bądź uprawianie sportów które powodują przesilenie stawów.
Bardzo często przyczyną jest wada wrodzona, czyli np. dysplazja bioder lub np. koślawość.
Gonartroza – leczenie zwyrodnienia stawów kolanowych
W momencie, gdy pacjent odczuwa ból lub dyskomfort np. podczas poruszania kończyną powinien udać się na wizytę kontrolną. Po przeprowadzeniu wywiadu lekarz zleca wykonanie badań – RTG i USG. W niektórych przypadkach konieczne jest także wykonanie rezonansu magnetycznego.
Bardzo często zaleca się stosowanie leków przeciwbólowych. Pomocne są również zimne okłady w miejscu bólu. Przynoszą ulgę na rozgrzane miejsce. Co ważne, nie powinno się robić ciepłych okładów! Ciepło może dodatkowo rozgrzać i tak już ciepłe miejsce i doprowadzić do stanu zapalnego.
Kolejny krok to wizyta u fizjoterapeuty, który zaleci wykonywanie specjalnych ćwiczeń. Zaleca się kinezyterapię, fizykoterapię lub kinesiotaping. Aktywność fizyczna, którą należy odstawić przy gonartrozie to sporty zbyt obciążające stawy. Należą do nich jogging, piłka nożna, treningi siłowe. W bardzo zaawansowanych przypadkach zaleca się zastosowanie terapii osoczem bogatopłytkowym.
W przypadku osób z otyłością należy zmienić dietę – postawić na zdrową i zbilansowaną żywność. Z czasem warto regularnie wprowadzać aktywność fizyczną.